LUCAS 13, 1-9

Gelijkenis van een vijgenboom zonder vruchten

     [1] Op dat ogenblik kwamen er mensen bij Hem met het bericht over de Galileeërs van wie Pilatus het bloed met dat van hun offerdieren had vermengd.  [2] Hij zei daarop: ‘Denkt u dat deze Galileeërs grotere zondaars zijn geweest dan alle andere Galileeërs, omdat hun dit is overkomen?  [3] Geen sprake van. Maar als u zich niet bekeert, zult u allemaal, net als zij, omkomen.  [4] Of die achttien die gedood werden toen de Siloam-toren instortte, denkt u dat zij schuldiger zijn geweest dan alle andere inwoners van Jeruzalem?  [5] Geen sprake van. Maar als u zich niet bekeert, zult u allemaal, net als zij, omkomen.’  [6] Hij vertelde deze gelijkenis: ‘Iemand had in zijn wijngaard een vijgenboom staan. Hij kwam kijken of er vruchten aan zaten, maar vond er geen.  [7] Toen zei hij tegen de wijngaardenier: “Dit is nu al het derde jaar dat ik kom kijken of er aan deze vijgenboom vruchten zitten, en er geen vind. Hak hem maar om. Waarom zou hij de grond nog verder in beslag nemen?”  [8] De wijngaardenier antwoordde: “Mijnheer, laat hem dit jaar nog staan, zodat ik de grond eromheen kan omspitten en bemesten.  [9] Wie weet draagt hij dan volgend jaar vrucht. Zo niet, hak hem dan maar om.” ’

 

Suggesties voor schriftlezingen

 

KEER JE OM, GA DE WEG TEN LEVEN

1        Jon 3, 1-10: God zag hoe zij terugkwamen van hun slechte wegen        

2        Hnd 2, 22-28: U hebt mij wegen ten leven gewezen

3        Lc 13, 1-9: Keer je om, ga de weg ten leven

 

INLEIDENDE NOTITIES

Wat ik in de tekst gelezen heb.

Uit dit evangelie trek ik de conclusie dat Jezus zegt dat wij allen zondaars zijn. Zonde is het niet in verbinding zijn met God, ons afkeren van God, op de verkeerde weg zijn. Op de wereld gericht zijn, op aanzien, status, roem, macht. De toehoorders van Jezus denken dat alleen mensen die narigheid overkomt, deze straf van God verdiend hebben. Maar is het wel een straf, of meer een gevolg van de verkeerde weg die je inslaat, van God af, een doodlopende weg? Dat Jezus zegt dat allen die deze weg ten dode gaan op dezelfde wijze zullen omkomen, slaat niet zozeer op de lichamelijke dood, maar op de geestelijke dood. Dit wil zeggen dat de ziel verloren gaat. Daarom roept hij in dit evangelie tweemaal op tot bekering. De Mensenzoon is immers niet gekomen om ons te straffen, maar om ons te redden. Opvallend in dit evangelie is dat de wijngaardenier, dat wil zeggen Jezus zelf, de vijgenboom met rust laat. In plaats daarvan bewerkt hij de grond eromheen, zodat deze zacht en vruchtbaar wordt. Hieruit leid ik af dat het Jezus te doen is om het zielenheil van het volk Gods, van deze concrete mens, van ons. Of de boom vrucht zal dragen, is niet zeker. Waar we wel op kunnen vertrouwen is dat de Mensenzoon tot het uiterste zal gaan om onze ziel te redden, tot alles is volbracht.

Wat de tekst bij mij oproept.

Dit evangelie brengt mij op de gedachte dat onheilsgebeurtenissen ons tot bezinning kunnen brengen, dat we inzien dat we een verkeerde weg gaan. Ooit ging ik de weg van de astrologie, om mezelf te onderzoeken en te ontwikkelen, om naam te maken als eerste psycholoog die afgestudeerd was op een scriptie over het verband tussen psychologie en astrologie. Beslissend voor mijn omkeer was de zelfmoord van Michel Gauquelin, een psycholoog die onderzoek deed naar de astrologie. Hij werd bekritiseerd door de gevestigde wetenschap, maar was ook kritisch op zijn eigen onderzoeksmethode. Hij maakte een einde aan zijn leven. Dit bracht bij mij een zodanige schok te weeg, dat ik inzag dat ik op de verkeerde weg was. Als ik zo door zou gaan, dan zou ik, net zoals Michel Gauquelin, ten onder gaan aan mijn streven naar erkenning, bekendheid, en aanzien. Ik wilde niet de weg van het bijgeloof gaan, niet de weg van de doemenden, niet het noodlot tegemoet gaan. Ik brak met de astrologie en bekeerde me tot het echte geloof in Jezus Christus. Mijn diepgewortelde levensangst verdween als sneeuw voor de zon, en ik vond het ware geluk, want dat is wat God wil, dat wij werkelijk gelukkig worden. Wat mij in dit evangelie raakt is het mededogen van Jezus, zijn tederheid, zijn zachtheid. Dat heb ik zelf mogen ervaren in mijn bekeringsproces, hoe heftig het ook was. Voor mij is het ook een uitnodiging om zelf de weg te gaan die Jezus met ons gaat, de weg van barmhartigheid voor de naaste die getroffen wordt door onheil, de weg ten Leven.

OVERWEGING LUCAS 13, 1-9: KEER JE OM, GA DE WEG TEN LEVEN

In dit evangelie roept Jezus zijn toehoorders op tot bekering, anders zullen ze omkomen, net als de Galileeërs van wie Pilatus het bloed met dat van hun offerdieren had vermengd en degenen die gedood werden toen de Siloam toren instortte. Ze zijn even schuldig, ook al treft hen geen onheil. Wij zijn vatbaar voor de verleiding om de weg te gaan van zelfbetrokkenheid, van gerichtheid op de wereld, op het streven naar aanzien, status, roem en macht. Het is een doodlopende weg. Jezus wil ons hiervoor behoeden. Niet voor de lichamelijke dood, want wij allen gaan dood, maar voor de geestelijke dood. Als ons onheil overkomt op de weg ten dode, is dat geen straf, maar een gevolg een verbroken verbinding met God. Hij wil ons daarvoor waarschuwen, de ziel gaat verloren, als wij ons van God afkeren. Hij wil ons niet straffen maar redden. Hij roept ons op om niet de weg van de zelfbetrokkenheid gaan, maar de weg ten Leven, van betrokkenheid op God, de weg van de onbaatzuchtige liefde. Opvallend in dit evangelie is dat de wijngaardenier, dat wil zeggen Jezus zelf, de vijgenboom met rust laat. Wel bewerkt hij de grond eromheen door deze om te spitten en te bemesten, zodat ze zacht en vruchtbaar wordt. Hieruit leid ik af dat Jezus is gericht op het heil en de vruchtbaarheid van de ziel. Of de boom vrucht zal dragen, is niet zeker. Waar we wel op kunnen vertrouwen is dat de Mensenzoon tot het uiterste zal gaan om onze ziel te redden, tot alles is volbracht. Soms kunnen onheilsgebeurtenissen ons tot bezinning brengen, en zien we in dat we een verkeerde weg gaan. Ooit ging ik de weg van de astrologie, om mezelf te onderzoeken en te ontwikkelen, om naam te maken als eerste psycholoog die afgestudeerd was op een scriptie over het verband tussen psychologie en astrologie. Beslissend voor mijn omkeer was de zelfmoord van Michel Gauquelin, een psycholoog die onderzoek deed naar de astrologie. Hij werd bekritiseerd door de gevestigde wetenschap, maar was ook kritisch op zijn eigen onderzoeks-methode. Hij maakte een einde aan zijn leven. Dit bracht bij mij een zodanige schok te weeg, dat ik inzag dat ik op de verkeerde weg was. Als ik zo door zou gaan, dan zou ik, net zoals Michel Gauquelin, ten onder gaan aan mijn streven naar erkenning, bekendheid, en aanzien. Ik brak met de astrologie en bekeerde me tot het echte geloof in Jezus Christus. Mijn diepgewortelde levensangst verdween als sneeuw voor de zon, en ik vond het ware geluk, want dat is wat God wil, dat wij werkelijk gelukkig worden. Als Jezus het hart beroert met tedere, liefdevolle zachtheid, vol mededogen, zal de vijgenboom zacht worden en vrucht dragen. Als wij de weg ten Leven gaan, zullen ook wij zacht worden voor onszelf, en barmhartig voor de naaste die getroffen wordt door onheil.   

 

Slotgebed

Goede God, lieve Vader in de Hemel, maak ons gevoelig voor de stem van jouw Zoon Jezus Christus, die ons oproept om te keren op doodlopende wegen, en ons uitnodigt tot het Nieuwe Leven in Jouw Tegenwoordigheid.